Dieta w trakcie biegunkowej formy zespołu jelita drażliwego

Jeśli nawracające bóle brzucha i biegunki trwające dłużej niż 3 miesiące zostały zdiagnozowane u ciebie jako postać biegunkowa zespołu jelita drażliwego, najwyższy czas wprowadzić zmiany w diecie. Choć to nie dieta jest najprawdopodobniej przyczyną choroby, pewne pokarmy mogą nasilać dokuczliwe objawy. Rozpoznasz to, obserwując swój organizm, szczególnie po zjedzeniu posiłku. Dzięki temu stanie się jasne, co lepiej wykluczyć z jadłospisu.

Od czego zacząć, komponując dietę w zespole jelita drażliwego?

Warto na początku przeanalizować to, co się je: przez pierwsze 2 tygodnie codziennie sporządzaj listę pokarmów i to, co się dzieje po ich zjedzeniu. Takie zestawienie pozwoli ci stworzyć grupę produktów, na które musisz uważać lub wyeliminować je ze swojej diety. Niektóre z nich mogą bowiem powodować nasilenie biegunek i dyskomfort w jelitach oraz reakcję immunologiczną przypominającą alergię pokarmową.

Następnie wraz z lekarzem i dietetykiem ustal kolejne kroki w celu stworzenia indywidualnej diety. Lekarz może zlecić badanie reakcji immunologicznej (poziom przeciwciał IgG) na wybrane produkty pokarmowe. Dieta eliminacyjna będzie się zmieniać w zależności od różnych pozadietetycznych czynników, które nasilają lub łagodzą objawy choroby, np. poziomu stresu w twoim życiu. Dlatego dobrym pomysłem jest stałe prowadzenie dzienniczka żywienia.

Zalecenia ogólne w zespole jelita drażliwego

Zarówno w biegunkowej, jak i zaparciowej postaci ZJD dietetycy i lekarze zalecają wprowadzenie odpowiedniej regularności i częstotliwości posiłków. Jedz 4 do 5 posiłków dziennie, co 3 godziny. Nie najadaj się przed snem.

Aby zmniejszyć częstotliwość biegunek, ogranicz spożycie produktów o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego. Błonnik bowiem przyspiesza metabolizm i perystaltykę jelit. Jednak nie należy zapominać, że jest on niezbędny do prawidłowego trawienia pokarmów, dlatego i ty go potrzebujesz w postaci gotowanych warzyw i delikatnych owoców.

Do posiłków nie pij dużej ilości napojów. Sięgaj po oczyszczone produkty zbożowe, takie jak biały ryż, białe pieczywo. Unikaj produktów wzdymających, ostrych przypraw, alkoholu i tłustych potraw, które warto zastąpić gotowanymi w wodzie lub na parze i pieczonymi w folii.

Co wybierać, a czego unikać?

Owoce

Wybieraj: banany, cytrusy, arbuzy, musy oraz przeciery z jabłek i owoców pestkowych.
Unikaj: śliwek, gruszek, moreli, ananasów oraz nieprzecieranych owoców pestkowych, takich jak truskawki, porzeczki i maliny.

Warzywa

Wybieraj: rzodkiewkę, sałatę, ziemniaki purée, pomidory bez skórki i pestek, gotowaną marchew, gotowaną cukinię, bakłażana i szpinak.
Unikaj: warzyw ciężkostrawnych, ostrych, wzdymających i bogatych w błonnik, takich jak kalafior, brukselka, cebula, czosnek, kalarepa, bób, ziarna soi, oraz buraków i orzechów.

Produkty zbożowe

Wybieraj: produkty pszenne (biały chleb i bułki pszenne), biały ryż, biszkopty, pszenne makarony, kaszę pszenną, sucharki, drobne kasze (jaglana, kukurydziana).
Unikaj: ciemnego pieczywa razowego, otrębów ze względu na wysoką zawartość błonnika, płatków zbożowych, kasz gruboziarnistych.

Mleko i przetwory mleczne

Wybieraj:jeśli występuje u ciebie nietolerancja laktozy, wybieraj sery białe twarogowe.
Unikaj: tłustych serów żółtych i topionych; mleka i napojów mlecznych, jeśli występuje u ciebie nietolerancja laktozy.

Zupy

Wybieraj: bulion, zupy na bazie przecierów warzywnych (z warzyw niewzdymających).
Unikaj: kapuśniaku, kalafiorowej, botwinki, grochówki, zupy fasolowej, zup zabielanych śmietaną.

Mięsa i ryby

Wybieraj: gotowane chude mięsa, takie jak drób (indyk, kurczak), mięso z królika, chude wędliny, ekoparówki, chude ryby (dorsz, sandacz, szczupak, morszczuk).
Unikaj: mięs tłustych (gęś, kaczka), baraniny, podrobów, tłustych wędlin i pasztetów.

Tłuszcze

Wybieraj: masło, olej kokosowy.
Unikaj: smalcu, słoniny, majonezu, dressingów i tłustych sosów.

Napoje

Wybieraj: słabe herbaty, najlepiej ziołowe, kawę zbożową, soki rozcieńczone wodą.
Unikaj: mocnej kawy i herbaty, alkoholu, mleka ‒ jeśli cierpisz na nietolerancję laktozy.

Desery

Wybieraj: kisiele i galaretki owocowe (mąka ziemniaczana i żelatyna obniżają perystaltykę jelit).
Unikaj: orzechów, czekolady, konfitur z owoców pestkowych.

Przyprawy

Wybieraj: łagodne przyprawy, kminek, cynamon.
Unikaj: ostrych przypraw typu papryczka chili, chrzanu, curry i musztardy.

Przykładowe menu 1

Pierwsze śniadanie
Bułka kajzerka
Masło
Szynka z indyka (kilka plasterków)
Pomidor bez skórki i pestek
Zielona herbata bez cukru

Drugie śniadanie
Banan

Obiad
Bulion z makaronem
Ziemniaki purée
Dorsz pieczony w folii
Szpinak gotowany

Podwieczorek
Pieczone jabłko

Kolacja
Parówka z kurczaka
Biały ryż
Woda mineralna niegazowana

Przykładowe menu 2

Pierwsze śniadanie
Kasza jaglana z gotowanym tartym jabłkiem (pół szklanki kaszy na gorącą wodę)
Herbata owocowa

Drugie śniadanie
 Jogurt naturalny

Obiad
Zupa pomidorowa z lanymi kluskami
Biały ryż
Gotowane mięso z kurczaka
Sałata zielona z rzodkiewką z dodatkiem oliwy z oliwek

Podwieczorek
Kisiel owocowy

Kolacja
2 kromki chleba pszennego
Polędwica sopocka (kilka plasterków)

 Weryfikacja merytoryczna dr n. med. Witold Kamiński